Amsterdam Maakt Elektrisch Varen Verplicht vanaf 2025: De Schoonmaak van de Grachtengordel

De iconische grachten van Amsterdam, doordrenkt van geschiedenis en charme, staan op het punt een radicale verandering te ondergaan. De Gemeente Amsterdam heeft aangekondigd dat vanaf 2025 alleen nog elektrisch varen is toegestaan in de historische binnenstad, volgens de richtlijnen uiteengezet in de Nota Varen 1 van begin 2019. Deze beslissing is genomen om de Grachtengordel schoner te maken en geluidshinder door dieselbootjes te verminderen, wat de levenskwaliteit van zowel bewoners als bezoekers moet verbeteren.

De Voordelen van Elektrisch Varen

1. Frisse Lucht: Een van de belangrijkste voordelen die deze maatregel met zich meebrengt, is de belofte van schonere lucht in de stad. Luchtvervuiling wordt beschouwd als een van de grootste gezondheidsrisico's in Amsterdam, en elektrisch varen wordt gezien als een positieve stap in de richting van het verminderen van dit risico.

2. Geluidsoverlast: Elektrische motoren, zoals die van ePropulsion, zijn fluisterstil. Dit betekent minder geluidsoverlast voor zowel bewoners als toeristen die de pittoreske grachten van Amsterdam verkennen. Een rustige en vredige ervaring wordt beloofd voor iedereen die zich op het water begeeft.

De Nadelige Gevolgen en Kritiek

Natuurlijk heeft deze overgang niet overal applaus ontvangen. HISWA-RECRON, een ondernemersorganisatie voor watersport en recreatie, benadrukt enkele zorgen:

1. Negatief Ondernemersklimaat: De invoering van speciale zones voor commercieel verhuurde sloepen kan het ondernemersklimaat in Amsterdam beïnvloeden. Sommige ondernemers vinden het minder aantrekkelijk om in de stad te opereren vanwege de nieuwe regelgeving.

2. Onvoorbereide Jachthavens: Het implementeren van de benodigde elektrische infrastructuur vereist aanzienlijke investeringen van jachthavens. Sommige zijn mogelijk niet volledig voorbereid op deze overgang, wat tot uitdagingen kan leiden.

3. Kosten voor Bootbezitters: Bootbezitters die momenteel nog op fossiele brandstoffen varen, worden gedwongen hun vaartuigen om te bouwen naar elektrisch. Dit brengt financiële kosten met zich mee, wat niet door iedereen met open armen wordt ontvangen.

HISWA-RECRON's Kritiek en Zorgen

De watersportbelangenvereniging uit kritiek op verschillende aspecten van het beleid van de Gemeente Amsterdam. Allereerst wordt het onderscheid tussen Amsterdamse booteigenaren als oneerlijk bestempeld. HISWA-RECRON wijst op bijna 4800 booteigenaren met een doorvaarvignet die, volgens de organisatie, niet langer op de grachten kunnen varen. Dit roept vragen op over gelijke behandeling en toegankelijkheid voor alle bootliefhebbers in de stad.

Gerdina Krijger van HISWA-RECRON benadrukt ook dat Amsterdam in 2025 nog niet klaar is voor de overgang naar elektrisch varen. Zij beweert dat de gemeente jaren geleden weliswaar heeft aangegeven dat varen in 2025 emissieloos moet zijn, maar dat er geen concreet plan is gemaakt om deze transitie soepel te laten verlopen. Zowel booteigenaren als havens hebben volgens Krijger meer tijd nodig om zich aan te passen aan de nieuwe realiteit.

Gemeentelijke Reactie en Alternatieven

In reactie op de zorgen van HISWA-RECRON heeft de gemeente aangegeven dat booteigenaren met een doorvaarvignet alsnog een abonnements-BHG-vignet kunnen aanschaffen om onder een uitzonderingsregel te vallen. Echter, Gerdina Krijger is niet tevreden met deze oplossing. Ze wijst erop dat deze extra kosten, die volgens hun berekeningen bijna 500 euro bedragen voor een boot van zeven meter, beter gebruikt kunnen worden om de overstap naar elektrisch varen te vergemakkelijken. Ze betwijfelt de rechtvaardigheid van het financieel belasten van booteigenaren voor het behoud van uitzonderingsrechten.

Of de nieuwe regels voor booteigenaren met een doorvaarvignet daadwerkelijk vanaf 2025 van kracht zullen zijn, zal vandaag duidelijk worden tijdens de commissievergadering. Deze vergadering zal cruciaal zijn voor het bepalen van de koers van varen in de grachten van Amsterdam en zal ongetwijfeld de belangen van zowel de gemeente als HISWA-RECRON tegenover elkaar zetten. De uitkomst zal niet alleen de toekomst van de Grachtengordel vormgeven, maar ook bepalen hoe de stad omgaat met de transitie naar een duurzamere en stillere wateromgeving.

In een tijdperk waarin duurzaamheid en CO2-reductie steeds belangrijker worden, ondergaat de waterwereld een transformatie met de opkomst van elektrische aandrijving. Wat ooit begon als een vrijwillige keuze voor rust, reukloos varen en gemak, wordt nu door regionale wet- en regelgeving verplicht. De Gemeente Amsterdam spant de kroon door tussen 2025 en 2030 over te gaan op uitstootvrije voer- en vaartuigen in de binnenstad. Niet alleen Amsterdam, maar ook 18 andere steden zoals Leiden, Utrecht, Amersfoort, Maastricht, en Rotterdam leggen de uitstoot in hun centra aan banden.

De Toekomst van Elektrisch Varen

Booteigenaren worden geconfronteerd met deze veranderingen en hebben drie mogelijke opties om te kunnen blijven varen in stadscentra en natuurgebieden:

1. Een compacte elektromotor naast de bestaande brandstofmotor plaatsen (parallel hybride).
2. De bestaande brandstofmotor vervangen door een elektromotor.
3. De huidige boot vervangen door een ander of nieuw vaartuig met hybride of elektrische aandrijving.

In dit artikel ontrafelen we wat een hybride of volledig elektrisch systeem inhoudt, welk type aandrijving het meest geschikt is in welke situatie, en welke aandachtspunten er zijn tijdens het ombouwproces.

100% Elektrische Aandrijving

Bij een 100% elektrische aandrijving wordt de boot voortgestuwd door een elektromotor die zijn energie haalt uit een accu of accupakket. Dankzij de enorme ontwikkelingen in elektromotortechnologie zijn er nu verschillende motoren beschikbaar voor boten, variërend van kleinere buitenboordmotoren tot krachtige binnenboordmotoren. Deze aandrijving is geschikt voor diverse vaartuigen, van bijboten en daysailers tot grotere sloepen en zeiljachten.

Voordelen en Nadelen van Elektrisch Varen

Voordelen:

• Stille en trillingsvrije motor zonder uitstoot van gassen.
• Eenvoudige bediening en vaak kleiner in omvang dan een brandstofmotor.
• Lagere gebruikskosten met minder onderhoud en goedkopere stroom.
• Krachtige motor met hoge stuwkracht, waardoor minder vermogen nodig is.

Nadelen:

• Hogere aanschafwaarde door de motor en het bijpassende accupakket.
• Beperkte actieradius en langere oplaadtijd in vergelijking met tanken van brandstof.
• Niet alle ligplaatsen hebben walstroomaansluitingen, wat mogelijk aanpassingen vereist.

Elektrisch varen is ideaal voor dagtochten, varen op binnenwateren, en situaties waarin emissieloos varen een vereiste is. Het biedt een milieuvriendelijke optie met lagere operationele kosten.

Hybride Aandrijving

Een hybride aandrijving combineert zowel een brandstofmotor als een elektromotor, waardoor de boot flexibel kan schakelen tussen emissieloos elektrisch varen en traditioneel varen met brandstof. Deze oplossing is geschikt voor boten die behoefte hebben aan een grotere actieradius en flexibiliteit.

Parallel Hybride Aandrijving

Bij een parallel hybride aandrijving heeft de boot een hoofdaandrijving met een brandstofmotor, en op dezelfde schroefas is een compacte elektromotor met accu aangesloten. De schipper bepaalt wanneer de elektromotor wordt gebruikt, bijvoorbeeld in stadscentra of in situaties waar stilte gewenst is.

Voordelen en Nadelen van Hybride Varen:

• Grote actieradius met flexibiliteit om tussen elektrisch en brandstof te schakelen.
• Snelle brandstoftankvulling voor langere vaartochten.
• Minder oplaadtijd vergeleken met volledig elektrisch varen.
• Hogere installatiekosten en complexere technische aspecten.

Hybride aandrijvingen zijn geschikt voor boten met veel vaaruren, behoefte aan flexibiliteit, en situaties waarin een lagere investering wenselijk is.

Het Ombouwproces naar Elektrisch of Hybride Varen

Het ombouwen naar een elektrische of hybride aandrijving vereist verschillende technische benaderingen, afhankelijk van het type motor en de specifieke bootconfiguratie.

Buitenboordmotor op Handbediening

Het ombouwen van een handbediende buitenboordmotor is over het algemeen eenvoudiger en kan vaak zonder tussenkomst van een monteur worden gedaan. Het monteren van een elektromotor naast de bestaande motor vereist echter wel aandacht voor de juiste verbindingen en veilige installatie.

Buitenboordmotor op Afstandsbediening

Een duo-opstelling voor een buitenboordmotor op afstandsbediening kan technisch uitdagender zijn. Hier is mogelijk de expertise van een ervaren monteur nodig om beide motoren correct aan te sluiten op het besturingssysteem.

Binnenboordmotor

Het vervangen van een binnenboordmotor is complexer en vereist vaak de ervaring van een gespecialiseerde monteur. Factoren zoals de fundering van de motor en de aansluiting op de aandrijfas moeten zorgvuldig worden behandeld.

Pod Motor

Een pod motor, die onder de romp wordt geplaatst, is geschikt voor verschillende boten en vereist expertise voor een waterdichte montage. Het installeren van accu's en het maken van de pod motor stuurbaar zijn taken voor ervaren monteurs.

De Weg naar een Duurzame Vaart

Elektrisch en hybride varen bieden booteigenaren de mogelijkheid om mee te gaan met de duurzaamheidstrend en tegelijkertijd toegang te behouden tot stadscentra en natuurgebieden met steeds strengere milieueisen. Of het nu gaat om volledig elektrisch of hybride varen, het maken van de juiste keuze vereist zorgvuldige afwegingen, technische kennis, en vaak de ondersteuning van ervaren professionals.

In Nederland zijn er diverse jachtwerven, watersportbedrijven, en installateurs gespecialiseerd in het ombouwen van brandstofmotoren naar elektrische of hybride aandrijvingen. Voor booteigenaren die deze duurzame stap overwegen, is het raadzaam om contact op te nemen met gecertificeerde professionals voor advies en uitvoering.

Kortom, de waterwegen van Amsterdam en andere steden ondergaan een stille revolutie, aangedreven door elektrische kracht, en booteigenaren staan voor de uitdaging om hun vaartuigen aan te passen aan deze nieuwe normen. De toekomst van varen is groen, stil, en klaar voor een duurzame reis over de wateren van Nederland.